Działalność fundacji uregulowana jest szeregiem przepisów. Stawiane są przed nią także wymogi prawne oraz formalne, które muszą być spełnione, by fundacja mogła pełnoprawnie funkcjonować. Jednym z najważniejszych wymogów jest prowadzenie księgowości. Jakie wymagania ponadto stawiane są przed fundacjami? Na jakich zasadach działa księgowość w organizacjach?
Spis Treści
Działania zgodne ze statutem
Fundamentalną zasadą funkcjonowania fundacji i stowarzyszeń jest działanie zgodne z ustalonym statutem. Dokument ten reguluje działania organizacji, zawiera szczegółowy opis kompetencji zarządu oraz sposoby podejmowania decyzji związanych z funkcjonowaniem fundacji.
Jakie wymogi formalne i prawne stawiane są przed fundacją?
Jednym z podstawowych wymogów, jakie stawia się przed fundacją, jest wpis do KRS (Krajowy Rejestr Sądowy). Wpis określa sposób funkcjonowania fundacji oraz zawiera informacje na temat osoby uprawnionej do jej reprezentowania.
Kolejnym wymogiem stawianym przed fundacją, (będącą jednocześnie podmiotem prawnym, posiadającym cechy podatnika) jest numer NIP (Numer Identyfikacji Podatkowej, nadawany przez Urząd Skarbowy) oraz numer REGON, nadawany przez Urząd Statystyczny.
Ze względu na związane z działalnością organizacji wykonywane operacje bankowe, fundacja jest zobowiązania również do posiadania indywidualnego konta bankowego. Jest ono niezbędne nie tylko do wykonywania transakcji – jego posiadanie jest bowiem niezbędne do ubiegania się o dotację oraz o odpis podatku w postaci 1%.
Jaką księgowość mogą prowadzić fundacje?
Organizacje pozarządowe mogą stosować się do zasad zawartych w ustawie o rachunkowości (pełna księgowość) lub prowadząc księgowość podatkową, w formie uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów (UEPIK).
Z drugiego sposobu prowadzenia księgowości mogą korzystać mniejsze organizacje, obracające niewielkimi środkami. Fundacje korzystające z UEPIK nie mogą jednak prowadzić działalności gospodarczej, ani posiadać statusu organizacji pożytku publicznego. Rozliczanie w formie uproszczonej zwalnia z obowiązku przygotowywania corocznego sprawozdania finansowego.
Na jakich zasadach działa księgowość w fundacjach?
Do zadań osoby zajmującej się księgowością w organizacji należy nie tylko rozliczanie przed Urzędem Skarbowym i ZUS, ale także troska o płynność finansową oraz analiza wydatków i przychodów fundacji. Księgowość w fundacji może być prowadzona przez zatrudnionego księgowego, wolontariusza lub niezależnego księgowego.
Jak tłumaczy księgowa prowadząca Biuro Rachunkowe w Szczecinie: Zgodnie z zasadami zawartymi w ustawie o rachunkowości, fundacje zobowiązane są do przygotowania strategii, będącej opracowaniem panujących w fundacji zasad finansowych, wedle których prowadzone są księgi rachunkowe. Polityka rachunkowości musi być zatwierdzona przez zarząd fundacji podczas zebrania walnego.
Organizacja zobowiązana jest ponadto do składania sprawozdań do ZUS oraz Urzędu Skarbowego. W przypadku, gdy zajmuje się ona przedsięwzięciami opłacanymi ze źródeł zewnętrznych, zobligowana jest dodatkowo do rozliczania się z tychże projektów.
Obowiązek poddania się audytowi – co warto wiedzieć?
Organizacje prowadzące działalność gospodarczą, oraz spełniające ponadto minimum dwa z trzech warunków: zatrudniające w pełnym wymiarze czasu pracy co najmniej 50 osób, wykazujące przychody netto ze sprzedaży towarów w skali roku wynoszące minimum 5 milionów euro, wykazujące sumę kapitału zawartego w bilansie wynoszącą co najmniej 2,5 miliona euro – zobowiązane są do poddania się audytowi, wykonywanemu przez biegłego rewidenta. Celem kontroli jest ocena prawidłowości działania organizacji, również pod kątem ustawy o rachunkowości.
Obowiązek składania sprawozdań finansowych i merytorycznych
Fundacje (także te, nieprowadzące działalności zarobkowej) zobowiązane są do prowadzenia normalnej księgowości, opartej o księgi finansowe. Są one zobligowane do składania sprawozdania finansowego, zawierającego bilans, rachunek zysków i strat, a także informacje dodatkowe. Sprawozdanie składa się każdego roku, jednak nie później, niż do 10 lipca.
Stowarzyszenia funkcjonujące na prawach organizacji pożytku publicznego są zobowiązane do złożenia sprawozdania finansowego ze swojej działalności za miniony rok w bazie sprawozdań organizacji pożytku publicznego. Do złożenia sprawozdania zobowiązane są wszystkie organizacje pożytku publicznego, bez względu na to, czy były uprawnione do otrzymania 1% podatku dochodowego od osób fizycznych.
Fundacja prowadząca dodatkowo działalność gospodarczą, jest zobligowana ponadto do złożenia stosownego sprawozdania finansowego do Krajowego Rejestru Sądowego, najpóźniej do 15 lipca.
Każdego roku część fundacji (na przykład stowarzyszenia ubiegające się o dofinansowania oraz organizacje odpowiadające przed Ministrem Kultury) zobowiązana jest również do sporządzania sprawozdania merytorycznego.
Formularz CIT-8
Każda fundacja zobowiązana jest do złożenia w Urzędzie Skarbowym, do 31 marca każdego roku, formularza CIT-8. Zawiera on informacje o przychodach i kosztach organizacji w poprzednim roku podatkowym. Formularz zawiera ponadto informację na temat konieczności uiszczenia przez organizację kwoty podatku dochodowego od osób prawnych. Zakres działalności przeważającej liczby organizacji sprawia, że zwykle są one zwolnione z obowiązku opłacania podatku dochodowego, jednak prawo stanowi, że muszą one wykazać tę informację w formularzu.
Podatki w fundacji
Zwolnienie z obowiązku płacenia podatku dochodowego obejmuje organizacje, których celem statutowym jest między innymi działalność naukowa, oświatowa, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony zdrowia i pomocy społecznej.
Stowarzyszenia i fundacje, zatrudniające pracowników (niezależnie od formy zatrudnienia), zobowiązane są do opłacania podatku dochodowego od osób fizycznych.